Z przyjemnością informujemy, że ukazała się, na razie w wersji cyfrowej, książka dr Renaty Pomarańskiej "Od konfliktów do rzezi. Polacy i Ukraińcy do Kresach II Rzeczypospolitej". Książka jest swoistą kontynuacją tematu ukraińskiego ludobójstwa, podjętego przez autorkę w jej poprzedniej pozycji "Golgota Polaków na Kresach. Realia i literatura piękna." Poniżej  prezentujemy opis podany przez wydawcę:

Temat dawnych Kresów Rzeczypospolitej budzi obecnie wiele skojarzeń, ale dominuje wspomnienie ostrego konfliktu o znamionach wojny domowej, któremu w momentach szczególnego nasilenia towarzyszą nieludzkie wprost zbrodnie. Takie obrazy przywołują w pamięci i wyobraźni współczesnych Polaków nazwy kresowych miejscowości:

Batoh, gdzie w 1652 r. z rozkazu Bohdana Chmielnickiego zbuntowani kozacy wymordowali ok. 3500 polskich jeńców;

Humań, w którym w 1768 r. w okresie tzw. koliszczyzny zgładzono w okrutny sposób kilkadziesiąt tysięcy Polaków i Żydów, nie szczędząc przy tym kobiet i dzieci;

Czytaj więcej

Stepań - Gromada Stepań, gmina Stepań,  powiat Kostopol,woj. wołyńskie, parafia Stepań

W lipcu 1779 r. wiekowa szlachta Wołyńska, osiadła wokół sławnego Stepania, zyskała swojego wodza i opiekuna. Wtedy to synowie po zmarłym dwa lata wcześniej ojcu Podstolim Wielkim Litewskim, Stanisławie hr. Worcellu mężu Tekli z Duninów Borkowskiej, podzielili jego posiadłości otrzymane w 1776 r. na mocy donacji od Krajczego Koronnego, Józefa Potockiego.

Syn Leon Medard otrzymał Kostopol i 13 okolicznych wsi. Natomiast syn Stanisław Grzegorz, kawaler Orderów Orła Białego i Św. Stanisława, otrzymał Stepań z przyległymi 23 wsiami. Wtedy ożenił się z Duklanną Morawską c. Teofili Radziwiłłówny, a siostrzenicą Księcia Radziwiłła Panie Kochanku, która wniosła mu ogromny posag. Ubogi zameczek Stepański stał się za sprawą jej wiana, wspaniałą rezydencją magnacką. Mieli dwóch synów Ignacego i Mikołaja.

Czytaj więcej

W 78. rocznicę obrony Birczy przed UPA zamieszczamy fragmenty artykułu autorstwa Grzegorza Piwowarczyka – nauczyciela historii w Zespole Szkół w Birczy który ukazał się w portalu  elblag.net

Schowaliśmy się z dziećmi w kościele. Co to był za huk. Co to była za strzelanina. Dzieci piszczały! – wspominała mieszkanka Birczy.

Czytaj więcej

Powiat oszmiański za czasów Rzeczypospolitej Obojga Narodów był największym z powiatów w województwie wileńskim. To właśnie na jego terenie – w Krewie – zawarto układ, który dał początek unii polsko-litewskiej. Stąd wywodzi się królewska dynastia Jagiellonów. Tu urodziło się wielu wybitnych artystów, kapłanów i obrońców Ojczyzny.

W cyklu wspomnień przedstawię osoby i rodziny związane z przedwojenną historyczną „Oszmiańszczyzną”. Niekiedy będą to wątki nieznane, innym razem odświeżone, ale wzbogacone o nowe materiały z archiwów lub zbiorów prywatnych. Znacznej części nigdy nie publikowano. Kolejne artykuły pojawiać się będą w dwumiesięcznych odstępach.

Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej Stanisław Keczmer związał swe życie z powiatem oszmiańskim w roku 1922. Do wybuchu II wojny światowej pracował w oświacie. Pracę nauczycielską łączył z aktywnością społeczną oraz podnoszeniem kwalifikacji wojskowych. Jako podporucznik rezerwy wziął udział w wojnie z Niemcami. Jesienią 1939 roku powrócił do Wilna. Aresztowany przez Sowietów znalazł się w Kozielsku.

Czytaj więcej